In 1866 werd landelijk een vereniging 'Volksonderwijs' opgericht, met als doel het openbaar onderwijs verdedigen tegenover de aanvallen van de christelijk-nationale tegenstanders. Dit gebeurde ten tijde van de 19e-eeuwse schoolstrijd.
In 1876 ging het 'Nederlandse Schoolverbond', een vereniging die in 1870 was opgericht ter bestrijding van het schoolverzuim, samen met de vereniging 'Volksonderwijs'. De nieuwe naam van de beide verenigingen werd 'Vereeniging tot bevordering van het Volksonderwijs en het Schoolbezoek in Nederland'. Er waren toen 26 afdelingen in Nederland.
In latere jaren waakte de vereniging over de naleving van wetten op het gebied van scholen en onderwijs.
Na een dieptepunt rond 1900 volgde een opleving vanaf 1905.
In 1875 zou er al een afdeling Koog-Zaandijk zijn opgericht. In het, als enige, bewaard gebleven kasboek staat met afwijkende pen als oprichtingsdatum 6 mei 1907 genoemd, met de naam Afdeling Koog aan de Zaan. De afdeling bestond tot na 1973. De opheffingsdatum is niet duidelijk.
Het kasboek is in 1996 geschonken aan het Gemeentearchief Zaanstad en datzelfde jaar beschreven en materieel verzorgd.
Het archief van de landelijke vereniging is aanwezig bij het Stadsarchief Amsterdam.