Overheids- en particuliere archieven en collecties
Het gemeentearchief beheert een uitgebreide hoeveelheid archieven en collecties. Archieven worden verdeeld in overheidsarchieven (zoals de archieven van gemeentebesturen, het kadaster en waterschappen) en particuliere archieven (zoals de archieven van bedrijven, verenigingen en kerken). Daarnaast zijn er nog collecties, bestaande uit door particulieren verzamelde documenten over een bepaald onderwerp.
Alle archieven en collecties zijn geregistreerd onder een zogenoemd toegangsnummer, bijvoorbeeld OA-0207, PA-0431 of C-0001.

Inventaris
Om onze archieven en collecties toegankelijk te maken, zijn er beschrijvingen gemaakt van de dossiers. Deze lijst met beschrijvingen wordt aangeduid als een inventaris.
De meeste inventarissen zijn op deze website te bekijken. Door links van deze pagina op ‘Zoeken’ te klikken, komt u in het overzicht met onze inventarissen. U kunt vervolgens in de balk links bovenin zoeken op trefwoord.
Bedenk daarbij dat het soms handig is om het * te gebruiken om alle vervoegingen van een bepaald woord te vinden. Zo vindt u met het trefwoord hui* niet alleen huis maar ook huizen of huisdeur.
Onder de titel van het archief kunt u kiezen wat u wil inzien:

  • De kenmerken van het archief: de omvang van het archief, of het verder toegankelijk is, de periode waaruit de archiefstukken dateren etc.
  • De inleiding met een kort geschiedenisoverzicht van de archiefvormer, de wijze waarop het archief door het Gemeentearchief Zaanstad is verkregen, een verantwoording van de inventarisatie en eventueel welke inventarisnummers beperkt openbaar zijn.
  • De gehele inventaris. Alle dossiers binnen een archief of collectie hebben een uniek inventarisnummer. Met de combinatie van toegangsnummer en inventarisnummer kunt u het dossier dat u wilt inzien, ter inzage vragen. Tijdens openingstijden kunt u het dan inzien op de studiezaal. In sommige gevallen zijn archiefstukken zelf ook digitaal te raadplegen. In dat geval vindt u de scans van het betreffende dossier onder de beschrijving, door de beschrijving eenmaal aan te klikken. De scans zijn gratis te downloaden.

Digitaal
In principe zijn alle archieven en collecties openbaar. Echter in sommige gevallen is er sprake van beperkingen op de openbaarheid in verband met privacygevoelige informatie van nog levende personen of bijvoorbeeld zwaarwegend bedrijfsbelang. U kunt thuis al reeds archiefstukken reserveren om in te zien tijdens de openingstijden. Zie daarvoor deze handleiding.

Aanvragen
Uiteraard kunt u ook gewoon door de inventaris bladeren. De beschrijvingen van de dossiers zijn veelal per onderwerp binnen de inventaris gerangschikt.