gemeentearchief

Op vrijdag 22 november vond de officiële archiefoverdracht plaats van het Zaans Medisch Centrum (ZMC) en zijn voorgangers aan het Gemeentearchief. Deze 'injectie voor het Gemeentearchief werd gegeven in de raadzaal van het stadhuis, waarbij verschillende sprekers het publiek vertelden over het archief, de voormalige ziekenhuisgebouwen en de visie van de huidige bestuurders op het behoud van de historie.

Het Zaans Medisch Centrum (ZMC) te Zaandam is ontstaan uit meerdere fusies van eerdere Zaanse ziekenhuizen. In de late negentiende eeuw werden er in verschillende Zaanse dorpen al barakken ingericht, als voorlopers van de huidige ziekenhuizen. In 1905 werd het eerste echte ziekenhuis geopend in Wormerveer met een permanente bezetting van medisch personeel.

De Commissie Historie Zaanse Ziekenhuizen (CHZZ) is in 1991 opgericht door Dr. F. van Soeren, oud-specialist van De Heel. De CHZZ bewaarde niet alleen archiefstukken van de drie grote Zaanse ziekenhuizen, Johannes Ziekenhuis, Juliana Ziekenhuis en De Heel/Zaans Medisch Centrum, maar ook van de voorlopers.

Het archief is geordend en beschreven door de CHZZ en is nu officieel overgedragen aan het Gemeentearchief Zaanstad. De inventaris is nu dan ook raadpleegbaar via onze website.

Gemeentearchivaris Frans Hoving heet het publiek welkom. Archiefmedewerkers Rianne van Diepen en Aimée Klerk dragen voor de gelegenheid een donkerblauw uniform met hartjesschort en wit kapje, door verpleegsters gedragen van circa 1920- 1960, en een keizerslinnen uniform met hartjesschort, boord, manchetten en een witte katoenen sluier, door vrijwel alle leerling-verpleegsters  gedragen tussen 1920 en 1970. Voor sommige aanwezigen nog heel herkenbaar, omdat ze deze uniformen zelf aan het begin van hun carrière nog gedragen hebben.

Het publiek zit er klaar voor.

Dr. Hans Oomen, voorzitter van de Commissie Historie Zaanse Ziekenhuizen (CHZZ), vertelt over het ontstaan van de CHZZ en het verzamelen van archieven, foto's en objecten van de diverse Zaanse ziekenhuizen.

Archiefmedewerker Rob Lengers en Nel van Loon-Hogewoning, bestuurslid van de CHZZ, vertellen samen over het selecteren en bewerken van het archief. Beide partijen vonden het prettig met elkaar samenwerken.

Marijke van Essen-Pouwer, secretaris van de CHZZ, vertelt over de geschiedenis van de Zaanse ziekenhuisgebouwen in woord en beeld. Van alle voormalige ziekenhuizen en barakken komen foto's voorbij.

Dr. Ruurd Jan Roorda, bestuursvoorzitter van het ZMC, geeft ons wijze woorden mee die hij zelf van zijn grootmoeder hoorde: 'zoals het vroeger was, zo is het nooit geweest'. Maar zonder de objecten en documenten uit het verleden, kunnen we 'vroeger' helemaal niet reconstrueren.

Dr. Wouter van der Kam, voormalig bestuursvoorzitter van het ZMC, had als adolescent weinig aandacht voor zijn privégeschiedenis, maar leerde van zijn vader: 'wie in het verleden leeft, leeft vele levens.' Inmiddels heeft hij gezien hoe goed de zorg voor de historie werkt voor de verbinding van een organisatie en is een paar maanden na zijn verbaasde vraag "maar heeft Hardenberg geen historische ziekenhuis-commissie dan?!" een historische ziekenhuis-commissie in Hardenberg opgericht.

Jan Hamming, burgemeester van Zaanstad, en Ruurd Jan Roorda ondertekenen de overeenkomst om de officiële overdracht van de archieven te bekrachtigen, onder toeziend oog van de verpleegsters die de juiste pennen hebben aangedragen.

Burgemeester Jan Hamming bedankt de bestuurders van het ZMC, de leden van de CHZZ en de archiefmedewerkers voor hun inzet om deze archieven te behouden, te bewerken en openbaar te maken.

Tot slot is er borrel in de Espressobar van het Stadhuis, om de overdracht met alle aanwezigen feestelijk af te sluiten.