gemeentearchief

Het Gemeentearchief heeft per 1 december 2019 weer een aantal archieven voorzien van een toegang, waarmee deze archieven beschikbaar zijn voor geïnteresseerden. Thuis kunt u de inventarissen van onderstaande archieven alvast inzien. De inhoud van de dossiers kunt u, tijdens onze openingstijden, op onze studiezaal bekijken. Het gaat om:

OA-0085 - Dienst Sociale Werkvoorziening (D.S.W.) Zaandam, 1951-1974
Op 18 mei 1951 verscheen een rapport over de oprichting van een werkplaats voor minder valide arbeidskrachten door een commissie van voorbereiding. Daarin werd voorgesteld dat de werkplaats op commerciële grondslag moest worden ingericht. Na een verzoek aan het gemeentebestuur van de Vereniging Arbeid voor Onvolwaardigen (A.V.O.) en de stichting 'Practische Hulp' in oktober 1952, gaven burgemeester en wethouders opdracht tot het houden van een vergadering op 22 oktober 1952. Hierbij kwam men tot de conclusie dat de stichting van een beschuttende (streek)werkplaats noodzakelijk was. Met de bouw van de centrale werkplaats genaamd De Boerejonker werd begonnen op 4 juni 1956 toen de eerste paal werd geslagen. Op 19 februari 1971 werd de Gemeenschappelijke regeling Dienst Sociale Werkvoorziening Zaanstreek van kracht, waaraan deelnemen de gemeenten Assendelft, Jisp, Koog aan de Zaan, Krommenie, Oostzaan, Westzaan, Wormer, Wormerveer, Zandam en Zaandijk.

OA-0182 - Dienst Sociale Zaken, vanaf 1964 Gemeentelijke Sociale Dienst, 1940-1973
In 1941 zijn de Dienst voor Maatschappelijk Hulpbetoon en de Dienst voor de Werklozenzorg samengevoegd tot de Dienst Sociale Zaken. Het duurde echter enige tijd tot de naam van de dienst daadwerkelijk werd gebruikt. In 1947 werd de naam Dienst voor Maatschappelijk hulpbetoon verandert in Instelling voor Sociale Zorg. De Dienst Sociale Zaken is een gemeentelijke dienst welke onder de verantwoordelijkheid van Burgemeester en wethouders valt, met inachtneming van het door hen aan te geven beleid. De dienst is belast met alle werkzaamheden ten aanzien van bestaande of dreigende bestaansmoeilijkheden van personen of groepen van personen en met werkzaamheden, welke verband houden met de bevordering van het maatschappelijk functioneren van de samenleving.

OA-0183 - Dienst Huisvesting Bejaarden (DHV), 1940-1974
In 1947 heeft een onderzoek plaatsgevonden waaruit blijkt dat er behoefte is aan meer bejaardenwoningen. Rond 1951 wordt daarom de dienst Huisvesting Bejaarden ingesteld. De dienst beheerd de gebouwen en woningen van de gemeente die bestemd zijn voor het huisvesten van bejaarden. Daarnaast wordt er ook zorg besteed aan de dagbesteding, hygiëne en medische zorg voor de bejaarden. In 1972 wordt door de gemeenteraad van Zaandam besloten om deel te nemen in de Stichting Verpleegtehuis voor de Zaanstreek. Daarnaast wordt er een commissie ingesteld voor de overdracht van het noodverpleegtehuis De Rozenboom aan de Stichting Verpleegtehuis Zaanstreek, per 1 januari 1973. In afwachting van de overdracht komt de exploitatie en het beheer van het verpleegtehuis bij de gemeente te liggen.

PA-0119 - Zaanse Chemische school Zaandam, 1938 – 1962
De Zaanse Chemische school werd eind 1938 opgericht. Lessen werden gehouden in het Lyceum te Zaandam, dat hiervoor een scheikundelokaal beschikbaar stelde. Hier was het mogelijk om een opleiding tot analyst(e) in een laboratorium te volgen. In 1962 werd de opleiding beëindigd.

PA-0120 - Gemengde Zangvereniging Concordia, later Dameskoor Concordia Westzaan, 1904 - 1974.
Op 14 april 1901 werd Gemengde Zangvereniging Concordia te Westzaan opgericht. G. van Dillewijn te Westzaan was de eerste directeur-dirigent. Hij dirigeerde ook Crescendo. Reeds na een halfjaar werden zijn taken overgenomen door J. Sluys uit Amsterdam. In 1912 werd P. van der Rovaart directeur en in 1921 de heer Post uit Amsterdam. Van der Rovaart keerde tussen 1924-1928 nog terug, waarna vanaf 1929 Jan Mienes het koor ging dirigeren. In 1948 stopte hij. In de naoorlogse jaren was Bram Keereweer dirigent. In 1904 werd voor het eerst aan een concours deelgenomen, in Nieuwe Niedorp. Concordia behaalde de navolgende jaren veel prijzen. In 1936 werd aan het Weiver 15 een eigen repetitielokaal in gebruik genomen. Het is in later jaren verbouwd tot woonhuis. In 1965 werd de naam van de zangvereniging gewijzigd in Dameskoor Concordia te Westzaan. In de jaren '70 is het koor opgeheven.

PA-0123 - Algemene Oranjevereniging Krommenie, 1945 - 1947.
Na de Tweede Wereldoorlog werd in Krommenie een Algemene Oranjevereniging opgericht met als doel de organisatie van een jaarlijkse viering van de Bevrijdingsdag. Wegens gebrek aan belangstelling werd de vereniging in 1977 opgeheven.

PA-0130 – Wormerveerse Avondvaktekenschool, 1877 - 1959.
Reeds in 1845 startte in Wormerveer een Vaktekenschool. De Wormerveerse Avondvaktekenschool werd in 1877 opgericht. De opleiding werd in 1959 opgeheven.

PA-0146 - N.V. Zaanlandse Scheepsbouw Maatschappij (ZSM), Zaandam, 1899 - 1968.
In 1899 kochten de Zaandijkse notarissen J. Walig en M. Donker de scheepswerf van Sibbele de Boer, die gelegen was aan de Kerksloot te Zaandijk. In overleg met Jacob Cornelis Vis (1870-1943), die werkzaam was bij de Koninklijke Nederlandsche Stoomboot-Maatschappij te Amsterdam, besloten ze vervolgens tot oprichting van de N.V. Zaanlandse Scheepsbouw Maatschappij (ZSMHet doel van de Naamloze Vennootschap werd omschreven als: 'het bouwen, herstellen en verhuren van schepen en vaartuigen en de handel daarin, het vervaardigen van ijzerconstructiewerken en wat verder tot het vak van scheepsbouw en ijzerfabricatie kan gerekend worden te behoren'. Om ook grote, ijzeren schepen te kunnen bouwen werd in de loop van 1900 besloten tot de aankoop van een nieuw terrein aan het Kalf te Zaandam. Hier kwam de werf Czaar Peter, die in 1901 in gebruik werd genomen. In 1925 vond de verkoop plaats van de oude werf in Zaandijk en werd een tweede werf gehuurd en in 1929 gekocht van de firma Bloemendaal & Laan te Wormer.
Ook in 1957 nam de ZSM een nieuwe werf in gebruik, ditmaal in de Achtersluispolder aan het Noordzeekanaal. De ingebruikname van deze nieuwe werf leidde tot de verkoop van de beide andere werven: in 1958 werd de werf in Wormer afgestoten en in 1961 de werf Czaar Peter.
Vanaf de tweede helft van de jaren zestig daalden de vooruitzichten en bedrijfsresultaten in de scheepsbouw. In 1971 sloot de ZSM het boekjaar af met een verlies van 6 miljoen gulden. In 1972 kwam de bodem van de orderportefeuille in zicht en vroeg de ZSM surséance van betaling aan. In juli 1972 volgde het faillissement.

PA-0160 - Strijd en Kunst, geheelonthouderstoneelvereniging Wormerveer, 1921 - 1956.
De geheelonthoudersvereniging Strijd en Kunst te Wormerveer werd in 1921 opgericht. Zij deden veel toneelspelen. In 1956 is de vereniging opgeheven.

PA-0161 - Plaatselijk Watersnoodcomité Assendelft, 1876, 1926.
In 1876 werd het eerste Plaatselijk Watersnoodcomité in Assendelft opgericht. Na de grote watersnood in 1916 werd het comité nieuw leven ingeblazen. Het bestond tot 1926.

PA-0162 - Begrafenisvereniging Assendelft, 1923 - 1950.
De Begrafenisvereniging van Assendelft werd op 29 december 1923 opgericht. Deze vereniging verzorgde de uitvaarten in Assendelft. Per 1988 ging de vereniging samenwerken met de Associatie Uitvaartverzorging Zaandam. Anno 2019 bestaat de vereniging nog steeds.

PA-0164 - Onderlinge Brandwaarborgmaatschappij Assendelft, 1904, 1925 - 1931, 1939.
De Onderlinge Brandwaarborgmaatschappij Assendelft werd in 1874 opgericht. Speciaal veehouders konden zich op deze manier tegen brand verzekeren. In 1949 bijvoorbeeld werd het 75-jarig bestaan gevierd. De maatschappij bestond tot minimaal 1980.

PA-0165 - R.K. Coöperatieve Boerenleenbank Assendelft, 1927 – 1929.
Pastoor C.F. Schlüter vatte begin 20e eeuw het plan op voor de oprichting van een RK Boerenleenbank. Vooral "de kleine man" moest geholpen worden. Op 2 februari 1906 werd de bakn opgericht. In 1924 sloot men aan bij de Centrale Bank in Eindhoven. De crisisjaren waren, onder meer vanwege de lage melkprijs, een moeilijke periode. In 1966 werd een pand aan de Oranjeboomkade betrokken en in de navolgende jaren ontstond als naam de Rabo Boerenleenbank, later landelijk gefuseerd tot Rabobank. In 1981 werd het 75-jarig bestaan gevierd.

PA-0166 - Vereniging Het Begrafenisfonds Assendelft, 1878 - 1950 (1951).
Vereniging Het begrafenisfonds Assendelft werd op 25 september 1878 opgericht. Door het betalen van contributie konden begrafenissen van leden worden betaald. Er bestond nauwe samenwerking met de Begrafenisvereniging Assendelft. In 1950 werd besloten de portefeuille over te dragen aan de Levensverzekeringsmaatschappij de "Groot Noordhollandse van 1845".

PA-0330 - Firma van Wessem en Co., houthandel en oliefabrikant, Zaandam, 1847 - 1878, 1965 - 1982
Jan Carel van Wessem (1799-1864) kwam uit Tiel en trouwde met de Zaandamse Maartje Corver (1801-1884). Van Wessem was olifabrikant en houthandelaar en werkte met molen De Grote Korf in Zaandam. Daarnaast was hij actief in de politiek als raadslid en wethouder van de gemeente Zaandam, lid van de Provinciale Staten en de Eerste Kamer der Staten-Generaal, voorzitter van de Kamer van Koophandel Zaanland en dijkgraaf van de polder Westzaan. Hun drie zoons (Adrianus van Wessem, 1822-1858; Cornelis Corver van Wessem, 1826-1891; Jan Carel van Wessem, 1829-1881) zetten het bedrijf voort. De derde generatie bestond uit broers van oudste zoon Adrianus en hun zwager. De vierde generatie, begin 20e eeuw, waren twee neven. In 1920 werd de naam van het familiebedrijf Van Wessem, inmiddels volledig gericht op de houthandel en gevestigd in het Westzijderveld te Zaandam, gewijzigd in NV Houthandel v/h Van Wessem & Co. Eind jaren ’60 van de 20e eeuw werd het bedrijf naar de Achtersluispolder in Zaandam verplaatst. Sinds 1982 werden de aandelen overgedaan aan de firma Graningen Werkens AB uit Zweden en heet het bedrijf Van Wessem Houtimport bv.

Klik hier voor het inzien van de inventarissen en zoek vervolgens op (een deel van) de titel van het archief of het voorafgaande toegangsnummer.