Sinds 1 september heeft het Gemeentearchief weer diverse archiefinventarissen voorzien van een inleiding en beschikbaar gesteld op internet. Zo kunt u thuis uw bezoek aan het Gemeentearchief al voorbereiden door te bekijken welke dossiers u tijdens uw onderzoek wilt inzien.

Het gaat om de volgende archieven:

PA-0353 - Collectie van de Familie Van Sante te Zaandam, 1759 - 1946
Jacob van Sante (1702-1759) was de schoonzoon van Cornelis Mens en woonde aan het Schapepad in Westzaandam. Dieuwertje Nomen (1719-1782) was de tweede echtgenote van Jacob van Sante.
Gerrit van Sante was een makelaar en was de zoon van Jacob van Sante (1702-1759).

PA-0356 – Archief van het Leesgezelschap Tot Zinnelijk Vermaak en Zedelijk Genoegen Koog-Zaandijk, 1923 - 1969.
Het Leesgezelschap tot Zinnelijk Vermaak en Zedelijk Genoegen is op 21 november 1836 opgericht.
Leesgezelschappen zij n verenigingen die zich ten doel stellen tijdschriften en boeken onder hun leden te doen circuleren. Ieder lid betaalde contributie, waarvan materiaal werd aangeschaft. Bij ieder lid kwam een boek thuis, dat na verloop van tijd voor een ander boek werd geruild.
Door de komst van de bibliotheken verloren de leesgezelschappen hun betekenis.

PA-0361 Archief van de N.V. Zaanlandsche Automobielhandel en Garageonderneming, voorheen C. Steemeijer Zaandam, 1906, 1912, 1920 - 1969.
In januari 1920 werd de N.V. Zaanlandsche Automobielhandel en Garageonderneming voorheen C. Steemeijer opgericht door C. Poel, W. Perk en C. Steemeijer. De activiteiten bestaan uit handel (verkoop van automobielen, onderdelen, motorbrandstoffen), reparatie en leasing. De juridische vorm veranderde van nv, via bv in een holding met vestigingen in Zaandam, Krommenie, Wormer, Alkmaar, Heerhugowaard en Uitgeest. Sinds 1923 is het bedrijf de officiële Forddealer te Zaandam en vanaf 1928 te Alkmaar.

PA-0366 – Archief van de Katholieke Volkspartij (KVP), afdeling Koog-Zaandijk-Westzaan, 1968 - 1973.
De Katholieke Volkspartij ontstond in december 1945 uit de Rooms Katholieke Staatspartij, nam deel aan de meeste colleges van Burgemeester & Wethouders in de Zaanstreek en groeide gestaag.
De KVP streefde naar bezitsvorming door gezinnen, onder meer door bevordering van eigenwoningbezit, sparen, kinderbijslag, en door belastingverlaging en een goede sociale zekerheid.
Het kas- en giroboekje bevat de inkomsten en uitgaven van het bestuur van de plaatselijke KVP van Koog-Zaandijk-Westzaan.

PA-0367 – Archief van  J. Vonk Jz., baggeraar te Oostzaan, 1903 - 1918.
J. Vonk Jz, is geboren in Oostzaan. In november 1907 is door de gemeente Zaandam aan J. Vonk Jz. een onderhandse gunning verleend voor het verrichten van diepwerk aan perceel 11. Een op 1 april 1910 gehouden aanbesteding door Burgemeester en Wethouders van Zaandam voor het  uitdiepen van een gedeelte van de Houthaven en enige sloten werd deels aan J. Vonk Jz. gegund[1].

PA-0371 – Archief van de Melkslijtersvereniging Nieuw Leven Koog-Zaandijk
Melkslijtersvereniging Nieuw Leven Koog-Zaandijk is opgericht in 1925. Elke dag moest de melkslijter zijn melk zelf halen bij de boeren. Er werd tweemaal daags gevent, ook op zondag. Iedereen die melkslijter wilde worden kon dit doen.
Met ingang van 4 augustus 1947 ging de melkslijtersvereniging Nieuw Leven te Koog aan de Zaan over tot sanering van de melkwijken. In plaats van 39 melkhandelaren kwamen er 19 slijters venten in de gemeenten Koog aan de Zaan en Zaandijk. Zowel de vakgroep als het bedrijfschap Zuivel stemde in met de ontwerp-regeling. Met de tot stand koming van de sanering kreeg elke melkslijter zijn eigen wijk.

PA-0372 – Archief van de Nederlandse Bond van Gepensioneerden, afdeling Zaandam, later afdeling Zaanstad, 1949 - 1975.
De landelijke Bond van Gepensioneerden is opgericht in 1919.
De Nederlandse Bond van Gepensioneerden afdeling Zaandam omvatte in 1966 de gemeenten Zaandam, Koog, Westzaan en Oostzaan. De Bond was opgericht voor oud-overheidsambtenaren en had tot doel het behartigen van de belangen van de gepensioneerden op het gebied van pensioen en ziektekostenregeling.
Daarnaast organiseerde de Bond activiteiten voor de leden.
De Bond maakte deel uit van de Samenwerkende organisaties van gepensioneerden in de overheidssector (SPO)[1]
Het is onbekend wanneer de afdeling Zaandam is opgericht. In het verslag van de eerste bestuursvergadering in het notulenboek[2]., wordt verwezen naar de vorige notulen. Daaruit blijkt dat de afdeling Zaandam al vóór 12 juli 1949 bestond.

PA-0377 – Archief van de Zaanse Vereniging Voor Vreemdelingenverkeer (VVV) Zaandam /  Zaanstreek, 1928 - 2005.
De Zaanse VVV, toen nog Vereniging tot bevordering van Vreemdelingenverkeer, vond plaats op 27 februari 1927. De directe aanleiding tot de oprichting van de Zaanse VVV was de aanwezigheid van een aantal plaatsen in de Zaanstreek waar tolgeld moest worden betaald. Door de inspanningen van de Zaanse VVV werden in korte tijd de tollen opgeheven. Daarnaast was de Zaanse VVV al vroeg actief in het verschaffen van onderdak aan toeristen. Tijdens de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam vonden met name veel Japanners een slaapplaats in de Zaanstreek dankzij VVV-bemiddeling.
Eerder was er al in 1900 sprake van een Vereniging voor Vreemdelingenverkeer te Zaandam. Deze vereniging was niet zelfstandig, maar een commissie van de Vereniging tot Plaatselijk Nut.
De Zaanse VVV organiseerde de Dam-tot-Dam-race in augustus 1959. Dit evenement had tot doel de aandacht te vestigen op de noodzaak van de aanleg van de Coentunnel. Daarnaast organiseerde de Zaanse VVV ook een Concours Hippique, het Lichtfeest, Karting- en Skeler-races en de Old Timers Parade.

PA-0383 – Archief van de firma D.J. Voogd Veevoederkoeken, voorheen D.J. Voogd binnen- en buitenlandse Agentuur en Commissiehandel Zaandam, 1909 - 1964.
Op 3 januari 1936 werd D.J. Voogd door W. van Waveren op de Amsterdamse Graanbeurs gefeliciteerd met het feit dat hij 40 jaar lang het centrum bezoekt zonder een marktdag te verzuimen.

PA-0392 – Archief van de Rooie Vrouwen in de PvdA, afdeling Wormerveer, 1965 - 1986.
Rooie Vrouwen in de PvdA was de naam van een vrouwenorganisatie van de Nederlandse Partij van de Arbeid. Ze heette aanvankelijk Bond van Sociaal-Democratische Vrouwenclubs (opgericht in 1908) in de tijd van de SDAP, en vanaf 1969 Vrouwencontact in de PvdA. In 1975 werd de naam gewijzigd in Rooie Vrouwen in de PvdA. Het was een feministisch getinte groepering, die streed voor gelijke rechten en gelijke beloning, evenals voor de herverdeling van arbeid en macht, dit laatste ook binnen de PvdA. Het oprichtingsjaar van Rooie Vrouwen in de PvdA, afdeling Wormerveer is onbekend.

De inventarissen zijn hier te raadplegen.