gemeentearchief

Op vrijdag 16 september vond er een feestelijke veterinaire gelegenheid plaats in het stadhuis: oud-dierenarts Joost van Erp presenteerde zijn boek "Tien veterinaire voorgangers" en opende de  bijbehorende tentoonstelling "Diergeneeskunde in de Zaanstreek 1893-1975".

Joost van Erp was van 1975 tot 2014 werkzaam als dierenarts in de Zaanstreek. Zowel veehouders als eigenaren van gezelschapsdieren vertelden hem graag verhalen over hun ervaringen met zijn voorgangers. Maar daarbuiten kon hij bijzonder weinig informatie vinden over diergeneeskunde in de Zaanstreek. Hij ging op onderzoek uit en schreef het boek ‘Dierenartsen in de Zaanstreek tussen 1893 en 1975 – Tien veterinaire voorgangers’.

De eerste dierenarts vestigde zich hier in 1893 en werkte voornamelijk als veearts. In de loop van de eeuw nam het aantal landbouwhuisdieren af en het aantal gezelschapsdieren nam juist toe: Van Erp richtte zich vanaf 1993 uitsluitend nog op gezelschapsdieren.

De voorwerpen, foto’s en krantenartikelen in deze tentoonstelling laten zien hoe de behandelmethoden, medicijnen, het instrumentarium en de dierenartsenpraktijk zelf in deze periode zijn veranderd. Alle tien veterinaire voorgangers komen aan bod, van Hannema en Booij tot Schoenmaker, Van de Kamp en Snuif.

Joost van Erp presenteert de tien veterinaire voorgangers uit zijn boek in de raadzaal van het stadhuis. Helaas kon geen van de oud-dierenartsen zelf aanwezig zijn, maar van een aantal van hen waren er wel nabestaanden aanwezig. Aan deze dierenartsen besteedde Joost speciaal aandacht tijdens deze middag: hij vertelde een anekdote uit zijn boek over elk van hen. Aan het einde van zijn presentatie was er ook ruimte voor de nabestaanden zelf om een anekdote te vertellen, omdat ze nu toch onder elkaar waren.

Met zoveel nabestaanden in de zaal was de vraag natuurlijk: wie krijgt het eerste exemplaar van het boek? Joost van Erp had hier lang over nagedacht, maar hij wist het toen hij in de krant las dat er tegenwoordig 27 kilo afval per patiënt wordt weggegooid in het ziekenhuis. In zijn begintijd woonde Van Erp in huis bij de familie Krijger, waar hij ook in de praktijk werkte. Mevrouw Krijger naaide zelf steriele lapjes die haar man voor zijn werk gebruikte, en na gebruik zorgde zij ervoor dat die heet gewassen werden voor het volgende gebruik. Van Erp had van beide steriele lapjes een voorbeeld meegenomen.
Mevrouw Krijger was blij verrast en zeer dankbaar dat zij het eerste exemplaar in ontvangst mocht nemen.

Vervolgens deelde Van Erp ook een heleboel tweede exemplaren uit. Voor iedereen die het boek zelf wil hebben: het is voor 10 euro te koop bij diverse dierenartsenpraktijken in de Zaanstreek en voor de duur van de tentoonstelling ook bij het Gemeentearchief.
 

Wethouder Natasja Groothuismink (dierenwelzijn) krijgt een chirurgisch schaartje overhandigd door Van Erp. Pas na de opening zal hij vertellen waar dit schaartje eigenlijk voor gebruikt werd.

De wethouder opent de tentoonstelling, bijgestaan door de kleinzoons van Van Erp. Daarna zijn er veel foto's en medische instrumenten te bewonderen, met bijgaande teksten zoals deze: het schaartje van de opening werd gebruikt om tepels van uiers af te knippen, als een kalf teveel tepels had. Die konden anders gaan lekken bij het melken. Volgens de oud-dierenarts een kleine ingreep bij een jong dier, hechten was niet nodig.
Het publiek krijgt hiermee een inkijk in een wereld die de meesten van ons alleen kennen van de jaarlijkse vaccinatie bij de groepspraktijk, zoals dat nu gaat.
 

Joost van Erp ontvangt bloemen uit handen van de wethouder, als dank voor zijn inzet voor zowel het boek als de tentoonstelling.
 

De aanwezigen bekijken de vitrine in de publiekshal.

Op de studiezaal van het Gemeentearchief werd nog lang geborreld en nagepraat. Het was bijzonder om zoveel nabestaanden van dierenartsen bij elkaar te hebben. Zij hebben een unieke periode meegemaakt met hun vaders, opa's of echtgenoten, zoals die ook niet meer zal terugkomen. Wie het boek leest, leert veel over de geschiedenis van de vee- en dierenartsen in Nederland en specifiek over de tien voorgangers van Joost van Erp.

De tentoonstelling is te zien in de publiekshal van het Stadhuis, Stadhuisplein 100 te Zaandam tot en met vrijdag 11 november 2022.

De openingstijden van het Stadhuis zijn:

Maandag van 08.30 uur tot 17.00 uur
Dinsdag van 08.30 uur tot 20.00 uur
Woensdag van 08.30 uur tot 17.00 uur
Donderdag van 08.30 uur tot 20.00 uur
Vrijdag van 08.30 uur tot 17.00 uur