De redactie van Oneindig Noord-Holland benaderde het gemeentarchief onlangs met het verzoek om een Top 5 samen te stellen van archiefstukken die te maken hadden met het thema Zaans Industrieel Erfgoed. Medewerker Sander Wegereef pakte deze handschoen op en zocht enkele documenten op. Uit een archief van 4,5 strekkende kilometer is het natuurlijk lastig kiezen. Hij koost niet zozeer voor de meest bijzondere of de meest waardevolle archiefstukken, maar voor vijf documenten die (een deel van) het verhaal van de industriële geschiedenis van de Zaanstreek vertellen.
In de Zaanstreek staan achtentwintig oorlogs- en verzetsmonumenten. Elk met een eigen verhaal. Ooggetuigen vertellen over de gebeurtenissen in hun buurt tijdens de Tweede Wereldoorlog. Monumenten Spreken is een uniek lesproject in Nederland. Door middel van digilessen kunnen scholieren een ontdekkingstocht maken door de oorlogsjaren. Aan de hand van aangrijpende verhalen van ooggetuigen leren ze over oorlog, angst, verzet, verraad, heldendaden en vrijheid.
De nieuwe website van Monumenten Spreken, met digilessen en de minidocumentaires is per 31 maart jl. online.
 |
| De nieuwe website van Monumenten Spreken. |
Boek en panelen
Het project beperkt zich niet tot een website; onlangs verscheen ook een boekwerk met mooie zwart-wit foto's van alle geïnterviewde getuigen. In totaal komen in het boek 90 mensen aan het woord, die allemaal in 70 woorden, 70 jaar na de bevrijding, hun scherpste herinnering aan de jaren '40-'45 prijsgeven.
Merel Kan en Piet Bakker van Monumenten Spreken stelden het boek samen en verzorgden de teksten. Fotografe Anjo Kan maakte van alle getuigen en monumenten foto's voor dit unieke getuigenboek. Het boek is uitgegeven door Uitgeverij Noord-Holland.
Een aantal foto's en quotes is sinds deze week te zien in de vitrines aan de buitenzijde van het stadhuis in Zaandam, op enkele door Wietske Lute ontworpen panelen.
 |
 |
 |
| De drie panelen van Monumenten Spreken, te zien in de vitrines aan de buitenzijde van het stadhuis. |
Op vrijdag 20 maart j.l. was het een drukte van belang in de raadzaal. Met 115 bezoekers zat de zaal vol met mensen die waren afgekomen op een lezing van Henk Roovers over zijn boek ‘Op historische gronden’. Deze lezing werd door Het Gemeentearchief Zaanstad, samen met Zaans Erfgoed en Uitgeverij Noord-Holland georganiseerd.
Na vier jaar is Monumenten Spreken klaar. De films over de Zaanstreek in de Tweede Wereldoorlog zijn af. De lessen voor het basis- en voortgezet onderwijs zijn gemaakt. De website van Monumenten Spreken gaat ‘live’ op 31 maart als het pakket wordt overgedragen aan het Stedelijk 4 en 5 mei Comité Zaanstad.
Op uitnodiging van het Gemeentearchief Zaanstad zijn onlangs twee medewerkers van de Koninklijke Bibliotheek langs geweest om enkele oude drukken te beschrijven. Dit zogeheten collationeren is specialistisch werk. Het boekje Aan de Zaandamsche Vrouwensociëteit van Bernardus Bosch is één van de 13 'unica' die het archief in zijn bezit heeft.